Tuesday, December 27, 2011

“Болор цом-2012”-д орох эрхээ халааслав

УИХ-ын гишүүн, Засгийн газрын гишүүн ГХ-ны сайд Г.Занданшатарын санаачилгаар Баянхонгор аймгийн “Болор цом-2011” яруу найргийн наадам 12 сарын 24-нд амжилттай зохион байгуулагдлаа. Тус наадамд 14 сум, МСҮТ, “Номгон”, “Номун далай”, ИЗИС, “Тэмүүжин” театр, ХДТ, 339-р цэргийн ангийн 60 гаруй найрагч оролцлоо.

Ардын уран зохиолч, төрийн шагналт Т.Галсан, П.Бадарч, Д.Цоодол, Д.Төрбат, Монголын зохиолчдын эвлэлийн хорооны гүйцэтгэх захирал Г.Мөнхцэцэг, зохиолч яруу найрагч Ц.Бавуудорж зэрэг үе үеийн “Болор цом”-ын эзэд, нэрт яруу найрагчид урилгаар оролцож, сэтгэгдлээ хуваалцан үнэтэй санал, сургаал, зөвлөмж өгч, амжилт хүслээ.

Монголын Зохиолчдын Эвлэлийн хорооны гүйцэтгэх захирал Г.Мөнхцэцэг авьяас билэгтнүүдийг дэмжиж орон нутагтаа яруу найргийн хур буулгах санаачилгыг дэвшүүлсэн Г.Занданшатар сайдад баяр хүргэж, тус наадамд түрүүлсэн яруу найрагчийг 2012 оны Улсын “Болор цом”-ын 30 дахь наадамд урьж, аймгийн “Болор цом” наадамдаа оноосон нэр өгч, жил бүр уламжлал болгон яруулахыг зөвлөлөө. Наадмын дүн гарахад 5-р багийн иргэн Б.Жавзандулам Гранпри хүртэж, “Болор цом-2012”-д орох эрхээ халаасаллаа.

Залуу малчид Баянхонгорт чууллаа

Баянхонгор нутагт энэ жил өнгөтэй өвөл болж байна. Байгалийн гэнэтийн үзэгдэл, зуд тур­ханы гашуун зовлонг хонгор нутгийн малчид хэдэнтээ амссан. Тиймээс ч хэцүү бэрх цагийг хохиролгүй давах, малынхаа ашиг шимийг өсгөх, зах зээлд өндөр үнээр нийлүүлэх нь малчдын нэн тэргүүний зорилго болоод буй. Энэхүү хэрэгцээ шаардлагыг орон нутгийн удирдлагууд олж харан малчдынхаа боловсролыг дээшлүүлэх талаар шат дараатай ажил хийж эхэлсний нэг нь “Малчдын боловсролыг дэмжих нь” залуу малчдын зөвлөгөөн. Энэ сарын 24, 25-ны өдөр болсон залуу малчдын зөвлөгөөнд УИХ-ын гишүүн, Гадаад харилцааны сайд Г.Занданшатар, Хүнс хөдөө аж ахуй хөнгөн үйлдвэрийн яамны холбогдох мэргэжилтнүүд, сумдын ИТХ-ын дарга, Засаг дарга, 19 сумаас тус бүр нэг сайн малчин, 100 гаруй багаас тус бүр хоёр малчин, багийн засаг дарга гээд 370 орчим хүн оролцсон юм. “Малчдын боловсролыг дээшлүүлэх шаардлага, үр дүн” гэсэн үндсэн сэдвээр тус аймгийн Засаг дарга Д.Амарсанаа илтгэл тавьсан бол “Монгол мал” хөтөлбөрийн Хөгжлийн бодлогын хэлтсийн дарга Ж.Хүрэлбаатар “Малчдын талаар төрөөс баримталж буй бодлого”-ыг малчдад дэлгэрэнгүй танилцуулсан. Баянхонгор аймагт 24 мянга орчим малчин өрхөд 82 мянга гаруй иргэн амьдардаг. Энэ нь аймгийн нийт иргэдийн 40 гаруй хувь нь малчин гэсэн үг. “Монгол мал” хөтөлбөрийн хүрээнд тусм аймгийн 320 гаруй өрхийг малжуулж, 67 өрхийг Азийн хөгжлийн банкны буцалтгүй тусламжид хамруулжээ. Улсын төсөвийн гурваас багагүй хувийг “Монгол мал” хөтөлбөрийг хэрэг­жүүлэхэд зарцуулахаар баталсан нь цаашлаад малчдын боловсрол, эрүүл мэнд, нийгмийн асуудалд анхаа­рахад түлхэц болно гэж үзэж байгаа аж. Баянхонгор аймгийн хувьд таван хошуу малын 60 орчим хувийг ямаа, үлдсэн 10 хүрэхгүй хувийг бод мал эзэлдэг. Тэгэхээр цаашдаа бод малыг өсгөж, ашиг шимийг нь нэмэгдүүлэх шаардлага байгааг мэргэжилтэн, судлаа­чид онцолж байлаа. Зөвлөгөөний үеэр мал аж ахуйн үйлдвэрлэлийг эрчимжүүлэе, үйлдвэрлэл, хоршоо, бирж, зах зээл, малчдын хүүхдийн боловсролд, тэдний амьдрах орчныг сайжруулах талаар баримтлах бодлого, малын хулгайтай тэмцэх, мэргэжилтэй малчин зэрэг сэдвээр илтгэл тавигдсан. Мал маллах арга ухаан, туршлага, зах зээлийн талаарх мэдлэг мэдээлэл, хашир туршлагатай малчдын зөвлөгөө, санал бодлыг ч энэ үеэр онцолсон юм. Зөвлөгөөний үеэр Баянхонгор аймгийн засаг дарга Д.Амарсанаатай уулзлаа.

-Энэ удаагийн семинар зөвлө­гөөнийг залуу малчдын боловсролыг дэм­жих нь гэсэн агуулган дор явуулж байна. Хамгийн гол нь залуу малчдынхаа боловсролд анхаарах, мэдлэг олгох, орчин үеийн мал маллагааны арга техникийг эзэмшүүлэх, хашир туршлагатай сайн малчдынхаа зөвлөгөөг сонсох, санал солилцох ач холбогдолтой. Манай аймгийн хувьд хөгж­лийн чухал тулгуур нь хөдөө аж ахуйг хөгжүүлэх. Үүн дотроо мал аж ахуйн салбарыг эрчимжүүлж, ашиг шим сайтай малыг өсгөх, гарч буй ашиг шимийг зах зээлд боломжит үнээр нийлүүлэх, материаллаг баазыг бэхжүүлэх, малч­дын­хаа мал маллах арга барил, зах зээ­лийн талаарх мэд­лэгийг дээшлүүлэх нь хөгжлийн нэг тулгуур гэж үзэж байгаа.

-Малчдад ямар асуудал тул­гам­­­даж байна. Зөвлөгөөнд орол­ц­огчдын тавьдаг санал, гом­дол юу байдаг вэ?

-Малчдын зүгээс мэдээлэл дутмаг байгаа гэх саналыг байнга хэлдэг. Өнөөдөр малчин айл өрхийн олонх нь гэртээ зурагт үзэж, янз бү­рийн мэдээлэл авдаг ч малчдын талаар төрөөс барим­талж буй бодлогын талаар хангалттай мэдээлэл авч чадахгүй байгаа. Тиймээс УИХ-аас баталсан томоохон баримт бичгийн гол үзэл санааг малчдад ойлгуулах хэрэгтэй. Жишээ нь “Монгол мал” хө­төл­бөрийг хэрэгжүүлэхэд малчин, мал аж ахуйн мэр­гэ­жилтнүүд, орон нутгийн удирдлагууд, төр засаг юу хийхийг тодорхой болгоно гэж үзэж байгаа.

-Малчдын амжиргааны эх үүсвэр болох малаас гарч буй түүхий эдийг зах зээлд хэрхэн нийлүүлж байна вэ. Зах зээлийн үнээр худалдаж чадаж байна уу?

-Энэ асуудлыг зөвлөгөөнөөр бид тал талаас нь ярьж байна. Малын гаралтай түүхий эдээ манай малчид зах зээлд нийлүүлэхдээ боломжит үнээр нь нийлүүлж чадахгүй байгаа. Тэгэхээр ойрын хугацаанд түүхий эдийн биржийг бүх сумдад бай­гуулна. Ингэснээр малчид Улаанбаатарын үнээр газар дээрээсээ зардал чирэгдэлгүй бүтээг­дэхүүнээ худалдаалах боломжтой болно.

Г.Занданшатар гишүүн зөвлөгөөнд үг хэлэв

Баянхонгор аймагт болж буй Залуу малчдын зөвлөгөөн УИХ-ын гишүүн, Гадаад харилцааны сайд Г.Занданшатар оролцож, үг хэлэв. Тэрбээр “УИХ-ын чуулганаар арванхоёрдугаар сарын 29-ныг Үндэсний эрх чөлөө, тусгаар тогтнолын бая­рын өдөр болгохоор хуулинд өөрчлөлт оруулс­ныг дуулгахад таатай байна. Энэ сайхан жил Баян­хон­гор аймгийн малчид та бүхэн зөвлөлдөж мал мал­лах орчин үеийн арга ухаан, туршлага, ашиг шим өндөр малыг өсгөх, малчдын талаар төрөөс ба­рим­талж буй бодлого зэргээр мэдээлэл, са­нал бод­лоо солилцож байгаад баяртай байна” гэсэн юм.

УИХ-ын гишүүн, Гадаад харилцааны сайд Г.Занданшатар залуу малчдын зөвлөгөөнд үе үеийн шилдэг яруу найрагчидтай очсон. Тус аймгаас төрөн гарсан Ардын уран зохиолч , төрийн шагналт яруу найрагч Т.Галсан, П.Бадарч, Д.Цоодол, “Болор цомын эзэн” яруу найрагч Ц.Бавуудорж, Д.Төрбат, Монголын зохиолчдын эвлэ­лийн хорооны дарга, Болор цомын эзэн яруу найрагч, Г.Мөнхцэцэг нарын яруу найрагчид уран бүтээлийн дээжээсээ Баянхонгорчуудад сэт­гэ­лийн мялаалга өргөсөн юм. Монголын утга зохио­лын үе үеийн төлөөлөл, сор болсон яруу най­рагч­дын бү­тээ­лийг нэгэн дор сонсох боломж олго­сон УИХ-ын гишүүн, Гадаад харилцааны сайд Г.Занданшатарт Хонгор нутгийн малчид талар­хаж байлаа.

С.ОТГОН

Monday, December 26, 2011

НОМЫН БАЯР БОЛОВ


Монгол Улсын орчин үеийн дипломат албаны 100 жилийн ойд зориулсан “Монгол Улсын гадаад харилцааны зуун жилийн түүхийн тойм 1911-2011”, “Монгол Улсын Гадаад харилцааны яам 1911-2011”, “Монгол Улсын дипломат төлөөлөгчийн газруудын түүх”, “Монгол Улсын орчин үеийн дипломат албаны нэрт зүтгэлтнүүд” номнууд, “Монгол Улсын гадаад харилцаа 100 жилд” гэрэл зургийн цомог, “Алтан аргамж” дурдатгалын цуврал болон Монгол Улсын гадаад харилцааны “Хөх ном”-ын ээлжит дугаар зэрэг номын баяр 2011 оны 12 дугаар сарын 26-ны өдрийн 10 цагаас ГХЯ-ны “ Номин” танхимд болов.

Нээлтийн үеэр ГХЯ-ны сайд Г.Занданшатар нээж үг хэлэн, номын зохиолчид номоо танилцуулав.

• “Монгол Улсын гадаад харилцааны 100 жилийн түүхийн тойм, 1911-2011 он” номын редакцын зөвлөлийн ахлагчаар Ц.Гомбосүрэн, редакцын зөвлөлийн гишүүдээр түүхийн ухааны доктор Т.Төмөрхүлэг, түүхийн ухааны доктор З.Лонжид, Эдийн засгийн ухааны доктор Н.Мишигдорж нар
• “Монгол Улсын орчин үеийн дипломат албаны нэрт зүтгэлтнүүд”, “Монгол Улсаас хилийн чанад суугаа ДТГ-ууд”, “Монгол Улсын Гадаад харилцааны яам, 1911-2011 он” номуудын ерөнхий редактораар Д.Ёндон
• Монгол Улсын гадаад харилцаа 100 жилд гэрэл зургийн цомгийн ерөнхий редактораар Тусгай үүрэг гүйцэтгэгч элчин сайд Б.Батхишиг нар ажиллалаа.

Мөн түүнчлэн Монгол Улсын орчин үеийн дипломат албаны 100 жилийн ойд зориулсан уран бүтээлийн уралдааныг дүгнэж, шагналыг энэ үеэр гардууллаа.

1. Туужийн төрөлд -До.Цэнджав: Тал сар тууж
2. Нийтлэлийн төрөлд -Л.Удвал: Найрсаг харилцаа хамтын ажиллагааны түүхэн эхлэл
-Б.Ойдов: Монгол улсын дипломат албаны “90-ээд оны дуртгал”
3. Найруулалын төрөлд
-Жа.Пүрэв: Баярын Жаргалсайхан агсаны гэгээн дурсгалд өргөх ерөөл бэлгэдлийн есөн цацал /хөрөг найруулал/
-Ц.Ганболд: Ёстой хүний тухай найруулал
4. Богино шүлгийн төрөлд
-Ө.Гаадармаа: Дэлхийг тамгалсан монгол элч
5. Дурсамжийн төрөлд
-Д.Бямбаа: Монголын дипломат албаны “алтан аргамж” Африкийн зүг сунав
-Г.Баатарчулуун: Хорин зургаан жил дипломат албанд зүтгэсэн нь зэрэг бүтээл шилдгээр шалгарчээ.

НОМЫН БАЯР БОЛОВ


Монгол Улсын орчин үеийн дипломат албаны 100 жилийн ойд зориулсан “Монгол Улсын гадаад харилцааны зуун жилийн түүхийн тойм 1911-2011”, “Монгол Улсын Гадаад харилцааны яам 1911-2011”, “Монгол Улсын дипломат төлөөлөгчийн газруудын түүх”, “Монгол Улсын орчин үеийн дипломат албаны нэрт зүтгэлтнүүд” номнууд, “Монгол Улсын гадаад харилцаа 100 жилд” гэрэл зургийн цомог, “Алтан аргамж” дурдатгалын цуврал болон Монгол Улсын гадаад харилцааны “Хөх ном”-ын ээлжит дугаар зэрэг номын баяр 2011 оны 12 дугаар сарын 26-ны өдрийн 10 цагаас ГХЯ-ны “ Номин” танхимд болов.

Нээлтийн үеэр ГХЯ-ны сайд Г.Занданшатар нээж үг хэлэн, номын зохиолчид номоо танилцуулав.

• “Монгол Улсын гадаад харилцааны 100 жилийн түүхийн тойм, 1911-2011 он” номын редакцын зөвлөлийн ахлагчаар Ц.Гомбосүрэн, редакцын зөвлөлийн гишүүдээр түүхийн ухааны доктор Т.Төмөрхүлэг, түүхийн ухааны доктор З.Лонжид, Эдийн засгийн ухааны доктор Н.Мишигдорж нар
• “Монгол Улсын орчин үеийн дипломат албаны нэрт зүтгэлтнүүд”, “Монгол Улсаас хилийн чанад суугаа ДТГ-ууд”, “Монгол Улсын Гадаад харилцааны яам, 1911-2011 он” номуудын ерөнхий редактораар Д.Ёндон
• Монгол Улсын гадаад харилцаа 100 жилд гэрэл зургийн цомгийн ерөнхий редактораар Тусгай үүрэг гүйцэтгэгч элчин сайд Б.Батхишиг нар ажиллалаа.

Мөн түүнчлэн Монгол Улсын орчин үеийн дипломат албаны 100 жилийн ойд зориулсан уран бүтээлийн уралдааныг дүгнэж, шагналыг энэ үеэр гардууллаа.

1. Туужийн төрөлд -До.Цэнджав: Тал сар тууж
2. Нийтлэлийн төрөлд -Л.Удвал: Найрсаг харилцаа хамтын ажиллагааны түүхэн эхлэл
-Б.Ойдов: Монгол улсын дипломат албаны “90-ээд оны дуртгал”
3. Найруулалын төрөлд
-Жа.Пүрэв: Баярын Жаргалсайхан агсаны гэгээн дурсгалд өргөх ерөөл бэлгэдлийн есөн цацал /хөрөг найруулал/
-Ц.Ганболд: Ёстой хүний тухай найруулал
4. Богино шүлгийн төрөлд
-Ө.Гаадармаа: Дэлхийг тамгалсан монгол элч
5. Дурсамжийн төрөлд
-Д.Бямбаа: Монголын дипломат албаны “алтан аргамж” Африкийн зүг сунав
-Г.Баатарчулуун: Хорин зургаан жил дипломат албанд зүтгэсэн нь зэрэг бүтээл шилдгээр шалгарчээ.

“Номын баяр” дээр хэлсэн үг

Монгол Улсын орчин үеийн дипломат албаны 100 жилийн ойд зориулсан

“Номын баяр” дээр Гадаад харилцааны сайд Г.Занданшатарын

хэлсэн үг

Эрхэм хүндэт дипломатууд аа,

Эрхэм хүндэт зочид оо,

Эрхэмсэг ноёд, хатагтай Элчин сайд,

дипломат төлөөлөгчийн газрын тэргүүн нар аа,

Та бүхний амрыг эрэн мэндчилж, Монголын үндэсний эрх чөлөөний хувьсгалын 100 жилийн ой, Монгол Улсын орчин үеийн дипломат албаны 100 жилийн ойн баяр хүргэе.

Монголын дипломат албаны өнгөрсөн 100 жилийн түүх бол манай улс тусгаар тогтнолоо сэргээн тогтоож, бүрэн эрхт байдлаа бататган бэхжүүлэхийн төлөө хийсэн шаргуу тэмцлийн түүх юм.

Монгол Улс хоцрогдсон бага буурай орноос орчин үеийн аж үйлдвэр, хөдөө аж ахуй, дэд бүтэц бүхий улс болж, цаашид эдийн засгийн чадавхи улам ихээр нэмэгдэх нөхцөл бүрэлдсэн нь манай гадаад бодлого, дипломат үйл ажиллагаатай салшгүй холбоотой.

Монгол оронд шинэ үеийн боловсрол, шинжлэх ухаан, соёл үүсэн нэвтэрч, нийтээрээ бичиг үсэгтэн болж, эрдэмтэн мэргэд, урлаг,соёлын алдартнууд олноор төрж, анагаах ухаан, биеийн тамир, спорт өргөжин хөгжсөнийг бас манай гадаад бодлого, гадаад харилцаанаас салгаж үзэхийн аргагүй.

Монгол Улс 1961 онд НҮБ-д элсэж, дэлхийн хамтын нийгэмлэгийн бүрэн эрхт гишүүн болж, олон улсын тавцанд өөрийн үзэл бодлоо илэрхийлж, санал, санаачилгаа дэмжүүлж, дэлхийн нийтийн үйлсэд хүчин зүтгэж, нэр хүндээ өргөн мандуулсан нь манай гадаад бодлого, дипломат үйл ажиллагааны бахархам амжилт, түүхэн гавьяа юм.

Монгол Улсын гадаад харилцаа өргөжин тэлж, дэлхийн 158 оронтой дипломат харилцаа тогтоож, олон зуун гэрээ, хэлэлцээр байгуулж, олон улсын олон арван байгууллагын гишүүн болсон нь бас манай гадаад бодлого, дипломат үйл ажиллагааны том ололт мөн.

Богд хаант Монгол улсын Гадаад хэргийг бүгд эрхлэн шийтгэгч яамны анхны тэргүүн сайд, Эрдэнэ дайчин, хошой Чин ван М.Ханддоржийн сэргээн байгуулж байсан цөөн хүнтэй дипломат алба эдүгээ өргөжин хөгжиж, Монгол Улсын Гадаад харилцааны яам болон хилийн чанад дахь 39 дипломат төлөөлөгчийн газруудад 360 дипломат ажилтан алба хашиж байна.

Ийм ч учир гадаад харилцаа, дипломат албаны 100 жилийн түүхийг шинжлэн судлах, нэгтгэн дүгнэх,бичин сийрүүлэх, бүтээн туурвих зорилт тавьж ажилласан юм.Эл зорилт амжилттай хэрэгжиж байгааг хэлэхэд таатай байна.

Бид өнөөдөр түүхт ойдоо зориулан 6 ном өргөн барьж байна.Манай яам анх удаа ийм олон ном нэгэн зэрэг гаргаж байгаадаа их баяртай байна. Эдгээр номонд Монгол Улсын гадаад харилцааны зуун жилийн түүх, гадаад яам болон дипломат төлөөлөгчийн газруудын түүх, дипломат албаны нэрт зүтгэлтнүүдийн намтар, түүх,ахмад дипломатуудын дурсамж сэтгэгдлийг бичиж үлдээлээ. Мөн манай гадаад харилцаа, дипломат албаны зуун жилийн түүхийг гэрэл зургаар харуулсан цомгийг бэлтгэж гаргалаа.

Эдгээр ном зөвхөн дипломатууд, гадаад харилцааны ажилтнууд, багш, оюутнуудад төдийгүй нийт иргэдэд гарын авлага болно гэж найдаж байна.Эдгээр ном хүүхэд, залуучууддаа ахмад үеийнхний баатарлаг түүхийг таниулах, тэднийг эх оронч үзлээр хүмүүжүүлэхэд хэрэг болно гэж бодож байна.

Энэ завшааныг ашиглан эдгээр номыг бичиж, хянан тохиолдуулсан эрдэмтэн судлаачид, ахмад дипломатууд болон ном бүтээх ажилд оролцсон бусад хүмүүст чин сэтгэлийн талархал илэрхийлье.

Номын баяр бол баяр баярын дундаас хамгийн сайхан баяр мөн. Тэгэх тусмаа мэргэжлийн баяр, түүхт ойн баяртаа зориулсан номын баяр бүүрч сайхан давхар баяр болж байна.

Энд хуран цугласан та бүхэндээ номын баяр хүргэж, номын буян дэлгэрэх болтугай гэж ерөөе.