ӨВӨЛЖИЛТИЙН БАЙДАЛ ХҮНДЭРЧ БАЙГААТАЙ ХОЛБОГДУУЛАН,
ГАДААД ХАРИЛЦААНЫ САЙД Г. ЗАНДАНШАТАРААС УЛААНБААТАР
ДАХЬ ДИПЛОМАТ ТӨЛӨӨЛӨГЧДИЙН ГАЗРУУД, ОЛОН УЛСЫН
БАЙГУУЛЛАГУУДЫН ТӨЛӨӨЛӨГЧДӨД ХИЙСЭН МЭДЭЭЛЭЛ
Улаанбаатар, 2010.01.18
Эрхэм хүндэт элчин сайд нар,
Ноёд, хатагтай нар аа,
Юуны өмнө, хүчтэй газар хөдлөлтөд амь нас, эд материалын ихээхэн хохирол амсаад байгаа Гаитийн ард түмэнд Монгол Улсын Засгийн газар гүн эмгэнэл илэрхийлж байгааг мэдэгдье. Бид мөн хүмүүнлэг үйл хэргийн төлөө ажиллаж байгаад амь насаа алдсан НҮБ-ын ажилтнуудын ар гэр, НҮБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Бан Ги-мүнд эмгэнэл илэрхийлж байна.
Уур амьсгалын өөрчлөлтийн улмаас дэлхийн өнцөг булан бүрт байгалийн гамшиг ойр ойрхон давтагдах болсны хор хохирлыг бид бүгд амсаж байна.
Ноёд, хатагтай нар аа,
Монгол Улс ч мөн хүнд хэцүү байдалд ороод байна. Огцом хүйтрэлийн улмаас хүний амь нас эрсдэж, цас ихээр орсны улмаас малын бэлчээр дарагдаад байна. Олон улсын хамтын нийгэмлэг «зуд» гэж мэддэг болсон тийм байгалийн гамшиг нүүрлэсэн сарууд эхлээд байна. Иймэрхүү зудын байдал 1999-2002 онд манай улсад тохиолдож байсан. Тэр зуднаар олон арван хүн амь насаа алдаж, 11 сая мал осгож үрэгдсэн. Олон улсын хамтын нийгэмлэг тэр хүнд үед бидэнд тусламжийн гараа сунгаж, зудын үр дагаврыг арилгахад дэмжлэг үзүүлсэн билээ.
Мэргэжилтнүүдийн ярьж байгаагаар зудын давтамж 10 орчим жилд нэг удаа тохиож байгаа тал байна. Тиймээс Монгол Улсын Засгийн газар энэ удаагийн хүнд өвлийг даван туулах талаар холбогдох арга хэмжээнүүд авч байна.
Улсын онцгой комиссоос малчдад эд материалын болон сэтгэл санааны тусламж дэмжлэг үзүүлэх аян, хөдөлгөөн өрнүүлэхийг нийт хүн ам, төрийн болон олон нийтийн байгууллагууд, хувийн хэвшлийнхэнд уриалан ажиллаж байна.
Энэ аян хөдөлгөөний хүрээнд Гадаад харилцааны яам та бүхэнд мэдээлэл өгөх энэхүү арга хэмжээг зохион байгуулж байгаа юм.
Улаанбаатар хотноо байгаа та бид ч сүүлийн жилүүдэд байгаагүй их хүйтэн өвлийг мэдэрч байна. Цаг агаар олон аймагт рекорд тогтоох хэмжээнд хүйтэрлээ. Аймгуудын дийлэнх нь 50 хүртэл сантиметрийн цасанд дарагдаж, одоогийн байдлаар 776,7 мянган мал хорогдоод байна. Олон зам даваа цасанд дарагдан боогдоод байна.
Нийтдээ 19 аймгийн 198 суманд өвөлжилтийн бйдал хүнд, үүнээс 8 аймгийн 94 суманд байдал онцгой хүнд байна.
Цаг агаарын урьдчилсан мэдээгээр энэ нэг, хоёр дугаар сард цас нэмэн орж, улам хүйтрэхээр байна. Ингэвэл, малын бэлчээр, өвс тэжээл бүр хүрэлцэхгүй болж, улам их мал хорогдох аюултай байна.
Манай Засгийн газрын эн тэргүүний зорилт бол хүний амь нас эрсдэхээс урьдчилан сэргийлэх явдал юм. Малчид маань малаа аврах гэж яваад амь насаа алдаж байна. Тиймээс Засгийн газар хамгийн их хүндрэлтэй байгаа бүс нутагт улсын нөөцөөс өвс тэжээл хүргэж, малчид болон малыг нь өвөлжөөнд нь авран хамгаалах арга хэмжээ авч байна. Тээвэр, шатахууны зардлыг Засгийн газар хариуцан ажиллаж байна.
Хэдийгээр Засгийн газар, нийт иргэд бүх боломжоо дайчлан ажиллаж байгаа боловч цаг агаарын гамшгийн байдлын цар хүрээ, үргэлжлэх хугацаа бидний чадавхи, хөрөнгө нөөцийг шавхаж магадгүй байна.
Өнгөрсөн жил манай нийт нутаг дэвсгэрийн 70 гаруй хувь нь гантай байсныг та бүхэн мэдэх байх. Өөрөөр хэлбэл, ган гачгийн улмаас манай бэлчээрийн нөөц ихээхэн хумигдсан. Үүний дээр, одоогийн их цас, хүйтэн цаг агаарын улмаас олон зуун мянган мал нэмж хорогдох аюул тулгараад байна. Хамгийн гол хүндрэл дөрөв, тав дугаар сард болно гэж тооцоолж байна.
Амьдралын цорын ганц эх үүсвэр болсон малаа алдах нь малчин айл өрхийн хувьд сүйрэл болно. Эдийн засаг, нийгмийн хор хөнөөл нь төсөөлшгүй их байх юм.
Ноёд, хатагтай нар аа,
Бид хүч чармайлт их тавьж байгаа боловч манай хандивлагчид, түншүүдийн нэмэлт тусламж, дэмжлэг шаардлагатай болж магадгүй байна. Монголчууд бид байгалийн гамшиг тохиолдож байсан өнгөрсөн үед манай найрсаг харьцаатай улс орнууд, байгууллагуудын дэмжлэг туслалцааг авч ирсэн, түүнд гүнээ талархаж явдаг билээ.
Хүний амь насыг аврахад шаардлагатай эн тэргүүний эд материал ач холбогдолтой болоод байна. Үүнд, дулаан хувцас, зөөврийн цахилгаан болон дулаан үүсгүүр, илчлэг ихтэй хүнс, эмнэлгийн анхан шатны тусламжийн иж бүрдэл зэрэг байж болох юм.
Манай малчид дохиолол, холбооны багаж төхөөрөмж сайтай байсан бол олон хүний амь насыг аврах боломжтой байсан гэж би бодож байна.
Бид аль болох олон мал аварч чадвал малчдын амьдралд учирч болох олон сөрөг үр дагавраас урьдчилан сэргийлж чадах болно. Иймд хүнд хэцүү байгаа орон нутагт өвс тэжээл, нэмнээ хүргэх, малын өвөлжөө шинээр байгуулах шаардлага их байна.
Эцэст нь, одоогоор байдал гамшгийн онц байдал тогтоох хэмжээнд арай хүрээгүй байгаа хэдий боловч тун ойр байгааг хэлэх хэрэгтэй. Тиймээс хэрэв гамшгийн байдалд хүрвэл юу хийж болох вэ гэдэг талаар бодож байхыг та бүхнээс хүсч байна.
Гэхдээ урьдчилан сэргийлэх нь байдал хүндэрсний дараахь эмчилгээнээс дээр гэдгийг бид бүхэн мэднэ. Тийм ч учраас манай малчид, тэдний амьжиргааны эх үүсвэр болсон малд учрах хор хохирлыг аль болох багасгах чиглэлээр урьдчилан сэргийлэх ажилд та бүхэнтэй хамтран ажиллахыг хүсч байна.
Та бүхэн цаг зав гарган ирсэнд талархаж байна. Тодруулах асуудал байвал манай холбогдох мэргэжлийн яам, байгууллагын төлөөлөгчид тодорхой хариулт өгөхөд бэлэн байна.
Баярлала
BRIEFING BY G. ZANDANSHATAR,
MINISTER FOR FOREIGN AFFAIRS AND TRADE,
ON BAD WINTERING
Ulaanbaatar, 18 January 2010
Ambassadors,
Ladies and Gentlemen,
First of all, I wish to inform you that the Government of Mongolia is offering its sympathy to the people of Haiti who have suffered devastating earthquake consequences. Our condolences go also to Secretary-General Ban Ki-moon and the families of UN staff who lost their lives while serving the humanitarian cause.
Everywhere in the world, we witness the dire consequences of climate change that result in frequented natural disasters.
Ladies and Gentlemen,
Mongolia is facing also a difficult time. An extreme cold weather has taken lives. Heavy snow falls have buried pastures. It seems to be the beginning of months of natural disaster that the international community has known as zud. Previously, a similar situation occurred in 1999 through 2002. Tens of human lives and a combined number of 11 million animals were lost in that zud. The international community gave their hands at that difficult time and helped relieve the severe consequences.
As experts say, a zud seems to happen every 10 or so years. Therefore, the Government of Mongolia is taking numerous actions to cope with this severe winter.
The State Emergency Commission has issued an appeal to all population, state and non-governmental organizations and private sector to launch an aid campaign to support herders materially and morally.
Within this campaign framework, the Ministry of Foreign Affairs and Trade is organizing this briefing on the current situation.
Even in Ulaanbaatar we all could witness the temperature, coldest in recent years. The drop has been a record in many aimags. Most of the aimags are covered by up to 50 centimeters of snow. As of today, 776.7 thousand animals were lost. Many transport routes have been blocked by heavy snow.
The severe wintering hit altogether 198 soums in 19 aimags of which 94 soums in 8 aimags have plunged into a zud.
Weather forecasts suggest that snow falls and cold temperature will continue throughout January and February. This will amount to an end of pasture and fodder and a considerable loss of animals.
The Government’s priority is to prevent undue loss of human lives. Herders lose their lives while trying to save their animals. Therefore, the Government is delivering to most affected areas fodder and forage from its reserve to keep the herders in their winter refuge.
Heavy machinery, ambulance vehicles, trucks are mobilized to reach affected towns and families. Fuel costs are financed by the Government.
Though the Government and the population at large are doing their best, the severity and the duration of such an extreme weather could overwhelm our capacity and resources.
As you may know, about 70 percent of the territory suffered from drought last year. That means the pastural capacity shrank considerably. This coupled with heavy snow and cold temperature will starve many animals to death. The peak usually happens in April and May.
The loss of their only living source will devastate herders’ families. Economic and social impacts will be disastrous.
Ladies and Gentlemen,
Despite our efforts, we might need additional assistance and support from our donors and partners. The Mongolians always appreciate the help and support rendered by our friendly countries and organizations during the past natural calamities.
Supply of emergency essentials that help save lives will be most welcome. These might include warm clothing, portable power and heating devices, high calorie foods, first-aid kits, etc.
I think we could have saved many lives had the herders had human tracking devices.
If we save as many as possible animals, that would help prevent many primary and secondary aftermaths. Therefore, it is essential to provide those most needed with animal fodders, animal shelters and clothing.
Finally, I should tell you that it is not yet a “Red Alert” situation. However, we seem to be moving closer to it. Therefore, I ask you to consider what you can do if a disaster becomes imminent.
Nevertheless, as we know, prevention is better than cure. That is why we wish to cooperate with you on preventive measures to the extent possible to minimize possible negative consequences for our herders and their living source.
In conclusion, I thank you for your time and care. If any questions, our respective ministries and agencies are present here to give detailed answers.
Thank you.
